دره ستارگان قشم، شاهکار طبیعت

 

دره ستاره ها با قدمت حدود 2 میلیون سال، که بر اثر فرسایش خاک، سنگ و ماسه ناشى از باد و باران و رگبارها به وجود آمده است، شاهکار کم نظیر طبیعت در جزیره زیباى قشم است. قدمت دره ستاره ها مربوط به دوره زمین شناسى سنوزوئیک (حدود 2 میلیون سال) است. 

ضلع شمالى جزیره قشم در نزدیکى روستاى برکه خلف، عارضه زمین شناسى عجیب خود را به نمایش گذاشته است. بنا به تحقیق آنوبانینى؛ اهالى محل عقیده دارند ستاره اى از آسمان افتاده و اشکال عجیبى را از خاک و سنگ و ماسه پدید آورده است.

از شهر قشم که به سمت ساحل جنوبى آن حرکت کنید به روستاى "برکه خلف" مى رسید. روستاى برکه خلف در فاصله 5 کیلومترى از ساحل جنوبى جزیره قرار گرفته است. در شمال این روستا یکى از زیباترین جلوه هاى فرسایش در جزیره قابل مشاهده است. اهالى منطقه به این روستا استاره کفته (گاهى هم استار افتیده) مى گویند. اما، نام دره ستاره ها براى این پدیده کم نظیر زمین شناسى جا افتاده است. ادامه راه، جاده خاکى است که شما را به دره ستاره ها مى رساند. نوشته زیر به طور دقیق متن تابلوى راهنماى نصب شده در محل دره ستاره هاست!  

 دره ستاره ها که اهالى بومى به آن ستاره افتاده یا استاره کفته نیز مى گویند از زیباترین جلوه هاى فرسایش در جزیره پهناور قشم است اهالى معتقدند پس از فرو افتادن ستاره اى در این محل و بر اثر ضربه اى سهمگین، خاک از زمین بالا آمده و به هر شکلى که بوده خشک شده و چنین اشکالى پدید آمده است. برخى از اهالى معتقدند با تاریک شدن هوا این دره محل آمد و شد ارواح و اجنه است اما تاکنون صحت چنین چیزى به اثبات نرسیده است.

به دلیل شکل ویژه این دره و انواع حجم ها و پدیده هاى فرسایش موجود در آن وزش بادهاى تند و گردش هوا در لابلاى ستون ها و حفره هاى موجود در دره تولید صدا مى کند و به دلیل این صداهاست که اهالى معتقدند با تاریک شدن هوا این دره محل آمد و شد ارواح و اجنه است و بنابر این از ورود به آن در شب خوددارى مى کنند. بر اساس یک افسانه قدیمى جزیره نشینان، دره ستاره ها را شب هنگام محل آمد و شد ارواح و اجنه مى دانند که این باور از نظر علمى هنوز اثبات نشده است. 

ویژگى ها و دیدنى هاى دره ستاره ها سبب شد این دره به عنوان بخشى از ژئو پارک جزیره قشم جزو آثار طبیعى در سازمان یونسکو به ثبت برسد. ژئو پارک قشم با آثار زیباى طبیعى و تاریخى تنها ژئو پارک منطقه خاورمیانه است. زیبایى دره ستاره ها در شب هاى مهتابى در لحظاتى که سکوت همه جا را فرا گرفته و آسمان و ستاره ها در نزدیکى زمین احساس مى شوند، دو چندان است. در گوشه و کنار ستون ها و دره ستاره ها راه هاى تنگ، باریک و گاه پهن و وسیع وجود دارد که با نظم خاص خود چشم هر بیننده اى را خیره مى کند.

دره ستاره ها و دره چاه کوه پدیده اى شگفت از فرسایش سنگ هاى رسوبى زمین است. دره ستاره ها که به گمان افراد بومى، در آن ستاره افتاده است و شب ها جن دارد، بسیار دیدنى است و مشابه این اشکال زمین شناسى یا ژئومرفولوژى را ما تنها در آمریکا مى بینیم. که توریست هاى بسیارى را مى توانند به خود جذب کنند.  

 

دره یا تنگه چاه کوه دره اى به عمق 100 متر نمایش دیگرى از فرسایش سنگ هاى رسوبى است. گنبد و غارهاى نمکى در جنوب جزیره قشم قرار دارند و در یک جاده خاکى ما را به آنجا مى رساند که دسترسى به آن مشکل است، لایه هاى نمک که مربوط به دوره هاى جدید زمین شناسى هستند در برخورد با گسل هاى پوسته زمین بالا آمده و گنبدهاى نمکى را به وجود آورده اند. در داخل این گنبدهاى نمکى، غارهاى نمکى قرار دارد. غار نمکى شماره 3 قشم با 6 هزار متر طول، بزرگترین غاز نمکى جهان شناخته شده است. درون این غار رودخانه اى مارپیچ به عمق یک متر با استلاکتیت و استلاگمیت هایى اعجاب آور انسان را به شگفتى وا مى دارند. 

 

دره ستاره ها در واقع یک ناحیه فرسایش یافته از سوى آب هاى سطحى، رگبارهاى فصلى و تندبادها است. فلات اولیه که هنوز در بخش شمالى به صورت کم و بیش دست نخورده باقى مانده، در ارتفاع بین 7 تا 10 مترى از کف دره قرار دارد و جنس آن ماسه سنگ با سیمان آهکى سست و پر از پوسته هاى فسیلى است. مخروط هاى نوک تیز، ستون ها و ستونک هاى فرسایشى، آرک ها و تیغه ها و دیواره هاى نوارى از جمله بخش هایى هستند که در این دره مشاهده مى شوند. به دلیل سست بودن جنس لایه ها، مى توان انتظار داشت که پس از هر بارندگى شدید (که به ندرت اتفاق مى افتد) تغییرات محسوسى در مورفولوژى دره صورت پذیرد.

آنچه مشخص است این است که این اشکال در اثر فرسایش باد و باران و رگبارهاى فصلى پدید آمده است؛ البته بازدید از دره ستاره ها در شب هاى مهتابى جاذبه اى خاص دارد، بویژه در آن لحظه که سکوت همه جا را فرا گرفته و آسمان و ستاره ها با نزدیکى خاصى به زمین احساس مى شوند. در هر صورت براى رفاه حال بازدیدکنندگان و گردشگران در ابتداى سال 85 به دستور مدیرعامل منطقه آزاد قشم و با همت معاونت سیاحتى و گردشگرى سازمان و کمک اهالى و شوراى اسلامى روستاى برکه خلف راه دسترسى به دره ترمیم و براى ایجاد امکانات رفاهى و بهداشتى اقداماتى صورت پذیرفته است.  

 

منظره هاى این دره واقعاً قشنگ و جالب هستند. در گوشه و کنار ستون ها و کنگره ها با اشکال متنوع و جالب به چشم مى خورند و بین اینها راه هاى تنگ و باریک و گاهى پهن و وسیع وجود دارد. علاوه بر این شکاف ها و سوراخ هاى بزرگ و کوچکى هم ایجاد شده اند که ممکن است این تصور را ایجاد کنند که موجودى عجیب و غریب در دل آن تاریکى ها زندگى مى کند. با وجود این اشکال و طرح هاى عجیب بیخود نبوده که در شبهاى تاریک مردم فکر مى کردند اشباح و اجنه در این دره رفت و آمد مى کنند!